29 października 2022 r. w sobotnie popołudnie odbył się ostatni spacer historyczny Szlakiem Armii Krajowej na Ziemi Limanowskiej. Słoneczna aura umożliwiła przejście całej trasy uczestników spaceru. Spotkanie rozpoczęło się o godz. 15.00 pod kościołem pw. Św. Józefa Rzemieślnika w Starej Wsi. Organizatorem wydarzenia była Lokalna Organizacja Turystyczna Powiatu Limanowskiego. Spacer prowadził Przemysław Bukowiec. Tematem przewodnim historycznej wędrówki były miejsca kaźni ofiar niemieckiej okupacji w Starej Wsi.
Na początku prowadzący powitał przybyłych gości, turystów oraz mieszkańców Starej Wsi. Uczestnicy spaceru poznali historię demografii Starej Wsi w okresie międzywojennym. Następnie kolega Damian Król oraz Agnieszka Pławecka z zespołu regionalnego Starowiejski HYR przybliżyli ciekawostki kulturowe, etnograficzne, regionalne związane z tradycją oraz historią Starej Wsi. Przemysław Bukowiec przedstawił historię pierwszych lat okresu okupacji na Limanowszczyźnie, politykę eksploatacji beskidzkiej wsi przez niemieckiego okupanta oraz formy stosowanych represji. Wśród wymienionych organizacji przedstawiono i opisano – Ruch Ludowy „Roch” (Bataliony Chłopskie), Związek Walki Zbrojnej – Armię Krajową oraz Związek Czynu Zbrojnego.
Uczestnicy spaceru poznali historię ZCZ oraz tragiczne losy mjr Antoniego Gryziny-Laska „Doktora Świdra” oraz jego rodziny. Prowadzący historyczną wędrówkę scharakteryzował działalność konspiracyjną pochodzącego ze Starej Wsi – Wincentego Gawrona „Dębskiego” – jego ucieczkę z KL Auschwitz oraz dalsze wojenne losy. Spod kościoła w Starej Wsi zainteresowani udali się na tzw. „Pożary”, w miejsce masowych egzekucji limanowskich Żydów w latach 1941-1942, przeprowadzonych przez niemiecki aparat represji. Na miejscu Przemysław Bukowiec z Karolem Wojtasem przybliżyli najważniejsze informacje na temat historii zagłady limanowskich Żydów oraz historię egzekucji na „Pożarach”. W czasie spaceru nie zabrakło wymiany informacji oraz relacji z mieszkańcami Starej Wsi oraz turystami. Kolejnym przystankiem na trasie spaceru był pomnik ofiar niemieckiej egzekucji z 23 lutego 1944 r. W odwecie za działalność partyzancką, wówczas rozstrzelano 19. polskich zakładników. Przemysław Bukowiec zapoznał wszystkich z historią egzekucji, okolicznościami w których z aktu terroru ocalała jedna osoba. Historią budowy pomnika ofiar. Uczestnicy spaceru mogli zapoznać się z informacjami tablicy Szlaku AK na Ziemi Limanowskiej, umieszczonej pod drugiej stronie drogi powiatowej naprzeciwko pomnika.
Ostatnim etapem spaceru – była wizyta w kaplicy, w dolnej części kościoła w Starej Wsi Damian Król z ks. proboszczem Mariuszem Nosalem przybliżyli plany szczególnej inicjatywy związanej z twórczością religijno-patriotyczną Wincentego Gawrona. Oskar Broda opowiedział o zmianach w ubiorze w połowie lat 40. XX wieku. Na koniec prowadzący spacer przeprowadził konkurs w formie quizu z nagrodami – gadżetami turystycznymi z logiem Lokalnej Organizacji Turystycznej Powiatu Limanowskiego.
Dziękujemy wszystkim uczestnikom spacerów za aktywny udział w poznawaniu historii Ziemi Limanowskiej. Przemysław Bukowiec
Relację przygotował nasz ekspert Przemysław Bukowiec, który przygotował i przeprowadził ten magiczny spacer. Zdjęcia autorstwa Joanny Bukowiec.
